Zopf, Zwitsers broodje voor het zondagse ontbijt
zondagmorgen naar de bakker
In Frankrijk wordt je wakker, loop je naar de bakker en koopt voor iedereen een croissantje, een brioche.
In België snelt een ieder op zondagochtend naar de bakkerij voor pistolets.
In Duitsland koopt men een zak Brötchen voor het hele gezin.
De Zwitser ontbijt met verse luxe Zöpfe.
Wat zou Nederland
voor zondagmorgen broodje kennen als onze bakkers open waren?
Er is niks open. Dan maar zelf bakken?
logistiek voor het zondagmorgenbroodje: hele deeg een nacht laten rijzen
Zondagmorgen is geen morgen om vroeg op te staan.
Zondagmorgen is een morgen om niks te hoeven.
Dus maken we het deeg voor de Zöpfe alvast op zaterdagavond.
Niet - zoals bij de pide en bij de tiropsomo - alleen maar een vloeibaar voordeeg.
Nee, gewoon het hele deeg alvast kneden, een nacht laten staan en dan 's morgens alleen nog maar vormen, rust geven en bakken.
Tussen het vormen en bakken duik je gewoon lekker weer in bed.
even repeteren: vormen van lange rijs
Wie lekker brood wil, die geve het deeg een lange rijstijd.
Dit kan op meerdere manieren.
Door gebruik te maken van vloeibaar voordeeg - poolish - of vast voordeeg.
Door gebruik te maken van autolysedeeg: meel en water alvast dooreen mengen en dit een dag of etmaal te laten staan.
Door gebruik te maken van desem en, vervolgens, van lange rijstijden van het deeg.
Of - zoals we nu doen - door het hele deeg een nacht (of dag) te laten rijzen.
Er zijn vele wegen naar goed brood.
bakken van zachte broodjes en van harde broodjes
Zachte luxe broodjes - met boter, ei en eventueel suiker - blijven zacht als je ze kort bakt in hele hete oven.
Zorg dat de korst van de deegstukjes soepel is; in dit geval door het eistrijksel; eventueel door ze te besproeien en/of door een bakje water in de oven te zetten.
Harde broodjes - zoals pistolets, Brötchen; gemaakt van meel, water, zout en gist - bak je langere tijd in minder hete oven. Zo krijg je een hardere en drogere korst.
Carl Siegert
Mijn Zöpfe heb ik van Carl Siegert geleerd.
Hij heeft voor 'Kleine broodjes van ver & dichtbij' prachtig gevormde luxe broodjes gemaakt.
Bakkerij Carl Siegert bakt brood voor het topsegment van de restaurants, hotels.
Bekijk het filmpje van de bakkerij en let op hoe en hoe snel de Zopf wordt gevormd. 
Zopf betekent
O ja, Zopf betekent natuurlijk vlecht.
Volgens het Nederlands Bakkerijmuseum zijn de vlechtbroden in de vroege oudheid ontstaan als substituut voor de vlecht van de echtgenote die haar man vergezelde als hij dood was. Deze vlecht was op haar beurt weer een substituut voor de gewoonte uit nog oudere tijden om levend en wel je man te vergezellen op zijn tocht naar het hiernamaals...
Er zijn vlechten van 3,4,5 of 6 strengen.
De Zopf is een vlecht van 4 strengen.
ingrediënten (voor 1 grote Zopf, voor 6 grote Zöpfe of 10-12 kleine Zöpfe)
- 500 gram bloem
- 10 gram verse gist
- 7,5 gram zout
- 25 gram suiker (kan achterwege gelaten worden)
- 1 ei
- 50 gram boter
- 275-300 ml lauw water
garnering
- 1 ei (losgeklopt)
werkwijze
zaterdagavond
- meng zout en suiker door de bloem; voeg gist, boter en ei toe; voeg water toe en meng alles dooreen; zorg dat alle meel bevochtigd is; kieper het mengsel op het aanrecht en kneed een soepel deeg (voeg eventueel nog wat water toe); doe het deeg terug in de kom; bestrijk de bovenkant met een klein beetje olijfolie of doe de kom in een plastic zak; laat een nacht staan bij kamer(nacht)temperatuur
zondagmorgen
- strooi bloem op het aanrecht; verdeel het deeg in het gewenste aantal stukjes (12 stukjes voor 6 broodjes zoals ik ze gemaakt heb, 20 stukjes voor 10 broodjes); vorm elk stukje tot een ovaal; bedek de stukjes met plastic en laat ze 15 minuten loskomen
- maak dan van elke ovaal een lange sliert; probeer deze een beetje 'op spanning te brengen' door de ovaal eerst nog wat plat te maken en in de lengte op te rollen; rol dan verder uit tot een sliert die zo lang mogelijk is; doe dit met een volgend stukje en vorm dan van deze twee slierten een Zopf als volgt: begin met een diagonaal kruis voor u te leggen, pak de uiteinden van de sliert en leg deze op de plek van de ander; doe dit dan met de tweede sliert; werk naar uzelf toe door de slierten om en om 'op elkaars plaats' te leggen; stop de uiteinden onder en klaar is de Zopf; maak nu de volgende twee slierten en het volgende broodje; voor wie deze beschrijving abacadabra is: bekijk het filmpje van Carl Siegert
- bestrijk de broodjes met ei en laat ze ruim een uur narijzen; bestrijk ze opnieuw voorzichtig met losgeklopt ei
- bak de broodjes in zo heet mogelijke oven - circa 250° - gedurende 12-15 minuten; ze moeten 'mahoniekleurig' zijn zei Carl Siegert; de zijkanten mogen nog een beetje wit lijken
- roep de familie aan tafel
summary
A braid.
A braid as bread. 
As a little bread. As a huge bread.
According to the Dutch Bakery Museum a braid-bread is very old.
It was made as a substitute for a woman-braid, given to her husband to accompany him when he was dead.
That braid was a substitute for real old times, in which the woman herself should accompany her husband on his travel after he was dead.
Every country has an special bread for sunday mornings. Belgium has the pistolets, Germany has the 'Brötchen,' France has the croissant or the brioche.
Switzerland had a Zopf.
Holland? Holland has no open bakery on sunday morning. So Holland has no tradition of a special sundaymorning bread.
Well, let's make a Swiss Zopf. Zopf means braid. The bread is made with sugar, butter and egg. Luxury breaddough, beautifully formed to a braid.
Bake this Zopf - these Zöpfe - in a hot oven during 12-15 minutes. Take care that the surface of the dough is wet, whether by brushing egg on it, or by spraying water on it. The crust keeps soft and shiny.
In order to have less work for the sundaymorning, you can make the dough on saturday evening.
Cut, form, let rise and than bake the
Zöpfe and wake up the whole family.