haverkoeken
haverkoeken van de jaren zeventig
Ik werkte nog bij Browndale in Uden. De krisiswinkel had ik al ontdekt.
Wilde je stroop, dan werd je potje uit een grote emmer gevuld. Notenpasta idem.
Vlokken en melen en granen werden uit grote kastvakken geschept.
Dat waren nog eens tijden.
Achter de krisiswinkel was een bakkerijruimte, die niet meer als bakkerij diende.
Hij was van de schoonvader van de zus van Bert Vissers en Bert Vissers hoorde weer bij de oprichters van 'De krisis' , zoals deze natuurvoedingswinkel kortweg geheten.
Waarom zoeken we geen bakkers, dacht Bert. Een bakker voor zuurdesembroden enzovoort?
Ze vonden er twee. Ruud en Wally. Wally had het vak bij Manna geleerd in Amsterdam.
En Ruud had wilde houtovenbroden gebakken met zijn zwager in Hurwenen.
Zo begon 'De Kuch' achter 'De krisis'.
Inderdaad. Wat een tijden.
Ik vond het een hele prettige plek.
Dus ik vroeg: mag ik niet een avondje in de week mee komen helpen?
Dat mocht. Op donderdagavonden bakte Ruud haverkoeken en dan mocht ik wel helpen.
Zo hebben ik haverkoeken leren bakken.
En zo werd ik vennoot van de Kuch, toen Wally voor zichzelf begon in Breda.
Maar niet nadat ik eerst tussen de beide banen door Amerika doorkruiste op de fiets.
Mooie tijden, inderdaad.
haverkoeken
De haverkoeken pasten helemaal in het toenmalige gezonde assortiment.
Geen suiker, geen zuivel. Alleen maar vlokken, meel, vruchten, kruiden, een beetje olie, zout en water.
Tweede voordeel van het recept: het is echt zeer gemakkelijk te onthouden.
1 1 1 1. 
1 deel vlokken, 1 deel rozijnen, 1 deel meel, 1 deel water plus dus de olie, de kruiden en het zout.
Een kind kan de was doen.
Wij rolden het deeg uit en staken er ronde koeken uit.
Zelf bak ik een hele plaat vol deeg en trek ik van tevoren lijnen; zo worden het vierkante koeken.
Er zijn bakkerijen die anijs door het deeg doen. Er zijn bakkerijen die veel nattere koeken maken.
Wij deden soms ook hazelnoten door het deeg; zeer lekker; iets duurder.
Er waren bakkerijen die vlokken over het deeg strooiden. Het ziet er mooier uit.
Maar zelf vind ik het dan een drogere hap worden, dus ik doe het niet.
Hoe dan ook: variaties te over.
ingrediënten (voor circa 35 koeken, bakplaat van 40x50 cm of meer bakplaten als je ronde uit wilt steken)
- 400 gram vlokken
- 400 gram gebuild meel
- 400 gram rozijnen of andere vruchten
(zelf heb ik nog gedroogde cranberries over van kerst)
(gesuikerde, dit kan natuurlijk helemaal niet maar ik doe het toch) - 20 - 40 ml olie
- 400 - 500 ml water
- 12 gram zout
- 20 gram koekkruiden
- (of nootmuskaat, kaneel, kruidnagel, peper, kardemon enz)
- eventueel anijszaad
werkwijze
- Meng vlokken, meel, rozijnen, zout, koekkruiden dooreen, voeg olie toe, voeg langzaam water toe en zorg dat alle droge delen vocht opnemen (zelf doe ik dit met de hand, kan ook in de keukenmachine). Voeg eventueel iets extra water toe; het moet geen betondeeg worden maar het mag ook geen allinson deeg worden en ook geen stevig pannenkoekenbeslag.
- Bekleed een bakplaat met bakpapier. Doe het haverkoekendeeg in dotten op de plaat en spreid dit met vlakke (natte) hand uit over het bakpapier. Zorg dat het gelijkmatig is van dikte. Werk de zijkanten iets bij met behulp van een deegkrabber (anders krijg je van die rafelzijkanten).
- Dus met de deegkrabber lijnen door het deeg, zodat er het gewenste aantal koeken ontstaan.
- Bak de koeken in voorverwarmde oven van 180 graden; zet een vuurvast bakje water onderin de oven; bak de koeken in 25-40 minuten lichtbruin en gaar. De tijd is afhankelijk van de dikte van de koeken.
Keur eventueel een randje op smaak en kijk of het er van binnen gaar uitziet. - Zet de plaat op een rooster. Laat de plaatkoek een beetje afkoelen. Breek de plaatkoek dan in stukken.
- Haverkoeken zijn zeker een week houdbaar. Doe ze in een trommel als ze afgekoeld zijn.
summary
Healthy flower child oatflake cookies.
One part of flakes (from whatever grain or grains), one part of wheatflour, one part of raisins, one part of water.
And salt, a bit oil, and cinnamon, nutmeg, cloves, anise and whatever you like.
No sugar in it and no dairy in it.
The ideal macrobiotic cookie when I was baker at The Kuch.
(We made jokes with the real macrobiotic people. We said: you better eat a 'Bossche bol' with taste, than a sourdough slice with long teeth.
A Bossche bol is a choux pastry, big, quite filled with whipped cream and covered with chocolate.)
Okay,
I made a 40 of them. Partly as present for Boudewien who celebrates her birthday today.
Partly for walks with friends this week. The cookies are very good to preserve.
Update 8 februari 2015
Vandaag heb ik de koeken ook weer gemaakt. Deze keer als uitgestoken rondjes en als afgesneden vierkanten. Bovendien heb ik aan de werkwijze toegevoegd dat de deegstukken flink nat gespoten moeten worden, voordat ze in de oven gaan. En ik heb ze dunner uitgerold, waardoor je dus meer koeken krijgt, die korter in de oven staan. 25 minuten was lang genoeg vandaag.
Hier is het aangepaste recept:
haverkoeken (circa 35 koeken, bakplaat van 40x50 cm)
(of 50 dunnere, 2 bakplaten)
- 400 gram havervlokken (liever grof dan fijn)
- 400 gram gebuild meel (80-85% van de korrel)
- 400 gram rozijnen of andere vruchten
- 20 - 40 ml (zonnebloem)olie
- 400 - 600 ml water
- 12 gram zout
- 20 gram koekkruiden
- (of nootmuskaat, kaneel, kruidnagel, peper, kardemon enz)
- eventueel anijszaad
werkwijze
- Meng vlokken, meel, rozijnen, zout, koekkruiden dooreen, voeg olie toe, voeg langzaam water toe en zorg dat alle droge delen vocht opnemen (zelf doe ik dit met de hand, kan ook in de keukenmachine). Als alles gemengd is, klaar. (Anders worden het taaie koeken). Voeg eventueel iets extra water toe; het moet geen betondeeg worden maar het mag ook geen stevig pannenkoekenbeslag.
- Bekleed een bakplaat met bakpapier.
- Rol het haverkoekendeeg – in 2 of 3 porties - uit tot gewenste dikte. (Dikke koeken, 35 stuks, dunnere circa 50 stuks). Steek met een glas ronde koeken uit. Of snijd ze met een mes (of deegkrabber) tot vierkante koeken.
- Andere mogelijkheid: het geheel als een plaatkoek op het bakpapier leggen en alvast voorsnijden met de deegkrabber.
- Besproei de koeken even heel goed met water uit een plantenspuit.
- Bak de koeken in voorverwarmde oven van 200 graden; zet een vuurvast bakje water onderin de oven; zet na tien minuten de oven terug naar 180 graden. Bak de koeken in 25-40 minuten lichtbruin en gaar. De baktijd is geheel afhankelijk van de dikte van de koeken. Heteluchtoven circa 20 graden lager.