kerststol
Wie kerst zegt, zegt kerststol.
Ook al is het pas een week voor de kerst.
De stol is prima in te vriezen:
even af laten koelen, in plastic zak stoppen en in de vriezer ermee.
Kerstavond niet vergeten uit de vriezer te halen en ...
open de zak voor het kerstontbijt en snuif de geur op van versgebakken brood.
Begin twee dagen van tevoren met de vulling.
Zet de krenten en rozijnen een half uurtje onder water.
Laat ze uitlekken in een vergiet.
Doe ze over in een schaal.
Rasp wat biosinaasappelschil door de vruchten.
Laat het rustig 1 of 2 dagen staan in de keuken.
De vulling wordt prachtig ´droogstroperig.´
Wie lekker deeg wil: maak het 12 uur van tevoren.
2% gist is dan voldoende.
(als ik mijn oude broodbakles recepten lees, zie ik 5% gist staan en
superkorte rijstijden; in totaal maar 2 uren tussen deeg maken en bakken.
Kan ook, dus; is zelfs de standaardwerkwijze in de bakkerijen.
Maar langer rijzen met minder gist geeft een veel lekkerdere stol).
Goed: dat deeg heeft dus een half etmaal gestaan.
Werk er dan de vulling door en laat het weer een paar uur rijzen (tussenrijs).
Vorm de stol en laat deze narijzen tot het oppervlak zacht aanvoelt.
Bak hem bij oventemperatuur, die liever aan de lage dan aan de hoge kant is.
(bij mijn oven: voorverwarmen op 200 °, terug zetten naar 180°)
Reden: de stol moet tot binnenin gaar worden.
Grote gebrek van veel stollen: te donker van buiten en nog niet gaar van binnen.
Vandaar dus: rustig aan met de temperatuur.
ingrediënten (voor 1 hele grote of 2 kleinere stollen)
- deeg
- 300 gram bloem
- circa 120 ml lauw water
- 5 gram zout
- 6 gram verse gist of 2 gram droge gist
- 2 eidooiers (kamertemperatuur)
- 60-100 gram boter (kamertemperatuur)
- vulling
- 200 gram rozijnen en krenten
- (naar wens walnoten, dadels)
- raspel van bio sinaasappel
- om in te vouwen:
- 150 gram - of minder - amandelspijs
- en verder nog
- 1 geklutst ei om stol mee te bestrijken
- eventueel gesmolten boter
werkwijze
- 2 etmalen van tevoren: week de rozijnen en krenten een half uur in lauw water, giet ze af, voeg geraspte sinaasappelschil toe; laat de zuidvruchten in een kom staan, ergens in huis
- 12 uur van tevoren: meng alle ingrediënten voor het deeg, laat het een half uurtje rusten en kneed dan een soepel deeg
- laat dit deeg in de kom staan, gewoon ergens in huis;
- werk de vulling door het deeg als volgt: maak een platte plak van het deeg, leg hierop de vulling, duw deze voorzichtig in het deeg, vouw het deeg enigszins dicht, pak stukken deeg middels knijpbewegingen op en leg ze op ander deeg; probeer zo goed mogelijk de vulling door het deeg te krijgen; laat hierbij de krenten zoveel mogelijk heel (het zuur uit deze krenten kan namelijk contraproductief werken op het rijzen van het deeg)
- geef het deeg een tussenrijs van enkele uren,
het moet duidelijk groter geworden zijn (zie foto van deeg in schaal)
- maak een soort bol/punt van het deegstuk (of twee voor wie twee stollen maakt) en laat dit/deze een half uurtje loskomen
- leg de bol/punt op de kop, rol hem een beetje plat, duw een sleuf met een rolstokje net iets boven het midden, leg hierin de rol spijs, 'trek' de zijkanten van het deeg eventueel losjes over de spijsuiteinden, vouw dan de bovenflap over de spijsrol heen naar de onderflap (de onderflap moet als een brede lip vrij blijven); duw met de rug van de hand langs de spijsrol-bolling
- bestrijk de stol met losgeklopt ei
- laat het deegstuk 60-120 minuten narijzen (afhankelijk van omgevingstemperatuur)
- bak de stol(len) in voorverwarmde oven van 200° (ruim lager dan bij gewoon brooddeeg) gedurende 35-45 minuten; de buitenkant moet mooi lichtbruin zijn
- bestrijk de stol eventueel met gesmolten boter zo gauw deze uit de oven komt
evaluatie
in de spijs (van de Natuurwinkel) zit boekweithoning verwerkt; leuk om te kunnen proeven welk zoetmiddel gebruikt is; verder is de stol superlekker door de zuidvruchten, in-zoet van smaak na een dag wellen; last but not least, ik had veel boter in het deeg gekneed en dat is te proeven: zijdezachte kruim
zie ook de goudgele lussekats en het Italiaanse eindejaarsbrood, de pannettone
hele fijne kerstdagen